Θάλασσα & Τέχνη

Ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του οικισμού είναι η μεγαλύτερη  παλαιοχριστιανική Βασιλική της Κρήτης, η Αγία Σοφία, που χρονολογείται τον 5ο αι.μ.Χ..  Το Κάστρο του Μυλοποτάμου, ένα από τα πολλά φρούρια της Κρήτης, χτίστηκε στις απότομες ακτές του Πανόρμου από έναν Γενουάτη πειρατή και πήρε το όνομα Castel Milopotamo. Γύρω από αυτό εξελίχθηκε ο οικισμός του Πανόρμου, ωστόσο δυστυχώς σήμερα δεν σώζονται παρά λίγα υπολείμματα του επιβλητικού αυτού φρουρίου και η εντός του εκκλησία του Άη Γιώργη. 

Σημείο αναφοράς αποτελεί ο Χαρουπόμυλος του Πανορμου, μία παλιά αποθήκη επεξεργασίας χαρουπιών που μετατράπηκε σε χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων, προσελκύοντας επισκέπτες από όλη την Κρήτη κάθε χρόνο.

Το Πάνορμο  στη διάρκεια των αιώνων.  Από τον Πτολεμαίο Α΄του 3ου αι μ.Χ, στους Γενουάτες πειρατές και στη συνέχεια στην ενετική κυριαρχία και τους Τούρκους. Αρχικά η κωμόπολη είχε το όνομα Καστέλλι, λόγω του φρουρίου και στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Πάνορμο, πιθανόν λόγω μιας εκκλησίας αφιερωμένης στον Άη Γιώργη τον Πάνορμο.  Σημείο ιστορικών διαμαχών, όπως το 1905, όπου κρητικοί, συγκεντρωμένοι στο λιμάνι του οικισμού απαιτούσαν την ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα και που ως αντίποινα, ρώσικο πολεμικό βομβάρδισε όλη την κωμόπολη. Έκτοτε ο οικισμός αποκτά αυξανόμενη κίνηση και άνθιση, καθώς ο λιμάνι του αποτέλεσε διαμετακομιστικό μέσο για το εμπόριο προιόντων, ενώ καθοριστική αλλαγή έπαιξε η χρονολογία 1980, όταν η διέλευση του νέου εθνικού δρόμου (Α 90 – Ε 75) από τις παρυφές του, η δημιουργία αλιευτικού καταφυγίου και η κατασλευή του σημερινού λιμανιού, βάζουν το Πάνορμο στον τουριστικό χάρτη της περιοχής.

Ο οικισμός του Πανόρμου σήμερα, συμπεριλαμβάνεται στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς κάθε επισκέπτη του νησιού. Πλήθος ξενοδοχείων κάθε κατηγορίας και τουριστικών διαμερισμάτων, καταστήματα, παραδοσιακά καφενεία και καφετέριες, ψαροταβέρνες δίπλα στη θάλασσα, εκδηλώσεις και θαλάσσια αθλήματα, είναι μόνο λίγα από όσα προσφέρονται. Στο χωριό γίνονται κάθε χρόνο πολλά πανηγύρια: της Αναλήψεως, του Αγίου Ιωάννη του Κλήδονα στις 24 Ιουνίου, του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου, ενώ στις 23 Δεκεμβρίου τιμάται η μνήμη του εντόπιου Αγίου Αγαθοπόδος. Η πρόσβαση από το Ρέθυμνο είναι εύκολη με τακτικά δρομολόγια λεωφορείων, ενώ οι κάτοικοι, πάντα με το χαμόγελο είναι εκεί για διδάξουν κρητική φιλοξενία. Αξίζει να επισκεφτεί κανείς και παραπλήσια χωριά, με εξαιρετικό ενδιαφέρον, όπως  τον  Εξάντη και την Σκεπαστή περίπου 5 και 11 χιλιόμετρα ανατολικά από το Πάνορμο, το διάσημο για την κεραμική χωριό των Μαργαριτών,  και την Αρχαία Ελεύθερνα με τον ανεξάντλητο αρχαιολογικό της πλούτο.